Bağımlılığın temel sebebi: Dopamin açlığı
Beynimiz, haz peşinde koşarken bağımlılıklara daha açık hale gelebilir.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan, bağımlılıkların temelinde dopamin ihtiyacının yattığını belirterek, "Bütün davranışlarımız beynimizin dopamin salgılaması üzerine kurgulanır ve beyin her zaman haz arayışında olur" dedi. Yeşilay Haftası dolayısıyla bağımlılık türlerine dikkat çeken Prof. Dr. Noyan, dijital bağımlılık, alkol, alışveriş gibi unsurların beyin üzerindeki etkilerini anlattı.
Dijital dünya ve sosyal medyanın getirdiği en büyük değişimin, çaba harcamadan ödüle ulaşmak olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Noyan, “Beynimiz doğal yollarla mutluluk ve haz hormonu salgılar. Yemek yemek, arkadaşlarla vakit geçirmek, spor yapmak ve aşık olmak dopamin seviyesini artırır. Ancak modern yaşamda alkol, sosyal medya, aşırı alışveriş gibi yeni uyarıcılarla karşılaşmaya başladık. Beynimiz bu yeni yolları keşfettikçe, dopamin salgısını artıran aktiviteleri daha fazla tercih eder ve eski keyif kaynaklarını geri plana atar. Zamanla, eskiden mutluluk veren şeyler etkisini yitirir ve beyin daha yüksek dozda uyarılma ihtiyacı duymaya başlar. Sonuç olarak bağımlılık döngüsü oluşur" dedi.
Bağımlılıktan Kurtulmak İçin Ne Yapılmalı?
Prof. Dr. Noyan, bağımlılıkla mücadelede dopamin sistemini dengelemenin kritik önem taşıdığını belirterek, doğal yollarla dopamin salgılanmasını sağlayan sağlıklı alışkanlıklar edinmenin bağımlılığı önlemede etkili olduğunu söyledi. Düzenli fiziksel aktivite, sosyal ilişkilerin güçlendirilmesi ve bilinçli dijital kullanım gibi yöntemlerin, beynin doğal ödül sistemini koruyarak bağımlılığın önüne geçebileceğini vurguladı.
