Haritalarda var ama sahibi yok: Dünya üzerindeki tek sahipsiz toprak parçası
Mısır ve Sudan arasındaki 2.060 kilometrekarelik Bir Tawil, dünya üzerinde hiçbir ülkeye ait olmayan tek kara parçası olarak biliniyor. Peki, neden iki ülke de burayı istemiyor?
Dünya üzerinde sınır anlaşmazlıkları zaman zaman ciddi krizlere yol açsa da, Mısır ve Sudan arasındaki Bir Tawil bölgesi, tam tersine iki ülke tarafından da sahiplenilmeyen bir toprak parçası olarak dikkat çekiyor. Yaklaşık 2.060 kilometrekare genişliğindeki bu bölge, "terra nullius" yani kimseye ait olmayan toprak statüsünde yer alıyor.
Bir Tawil’in sahipsiz kalmasının temel nedeni, 1899 ve 1902 yıllarında yapılan sınır düzenlemeleri.1899’da İngiltere, Mısır ve Sudan arasındaki sınırı 22. enlem paraleli olarak belirledi. Buna göre, Hala'ib Üçgeni Mısır’a, Bir Tawil ise Sudan’a bırakıldı. Ancak 1902’de, İngilizler bölgedeki kabilelerin yaşam alanlarını dikkate alarak yeni bir idari sınır çizdi. Bu kez Hala'ib Üçgeni Sudan’a, Bir Tawil ise Mısır’a bırakıldı. Bu değişiklik, yıllar içinde iki ülke arasında bir sınır anlaşmazlığına dönüştü. Mısır 1899 sınırını kabul ederken, Sudan 1902 sınırını savunuyor. Sonuç olarak, her iki ülke de Hala'ib Üçgeni’ni sahiplenirken, Bir Tawil’i birbirlerine bırakıyor.
Bir Tawil, denize kıyısı olmayan, tamamen çöl ikliminin hâkim olduğu, ekonomik açıdan cazip olmayan bir bölge. Bölgede kalıcı yerleşim bulunmazken, zaman zaman göçebe kabileler buradan geçiş yapıyor. Tarihi ve coğrafi sebeplerin yanı sıra, Mısır veya Sudan’dan birinin Bir Tawil’i sahiplenmesi, dolaylı olarak Hala'ib Üçgeni’nden feragat ettiği anlamına geleceğinden, iki ülke de burayı resmi olarak talep etmiyor.
Maceraperestlerin ve mikro devlet kurucularının gözdesi
Sahipsiz toprak olması nedeniyle, zaman zaman bazı maceraperestler ve mikro ulus kurma heveslileri Bir Tawil’e ilgi gösterdi. 2014 yılında Amerikalı Jeremiah Heaton, bölgeye giderek burayı "Kuzey Sudan Krallığı" olarak ilan etti ve kızını "prenses" yaptı. Ancak uluslararası toplum bu girişimi hiçbir zaman tanımadı. Benzer şekilde, internet üzerinden bazı gruplar, Bir Tawil’i sahiplendiklerini iddia ederek bağımsız devletler kurduklarını öne sürdü.
Ancak, uluslararası hukuka göre Bir Tawil halen hiçbir ülkeye ait olmayan bir toprak parçası olarak varlığını sürdürüyor.
