İstanbul'un en kirli havası nerededir?
İstanbul'un havası, gün geçtikçe daha da kirleniyor ve bu durum, yaşayanlar için ciddi sağlık tehditleri oluşturuyor. Herkesin nefes aldığı bu metropolde, en kirli havaya sahip ilçeler hangi bölgelerde? Hangi ilçelerde hava kalitesi, dünya standartlarını çoktan geride bırakıyor? İşte İstanbul'un havasının kararmış noktalarına dair çarpıcı veriler!
İstanbul, her geçen yıl nüfus ve sanayileşme ile birlikte hava kirliliği sorununu daha derinden hissetmektedir. İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından yapılan 2022-2023 yılları arasındaki hava kirliliği raporunda, İstanbul’daki partikül madde (PM2.5) yoğunluğu mercek altına alınarak kirliliğin en fazla ve en az olduğu ilçeler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Hava kirliliği, özellikle trafik yoğunluğu, sanayi faaliyetleri, inşaat sektörü ve ısınma alışkanlıkları gibi çeşitli faktörlerden etkilenmektedir.
İstanbul'da 2023 yılında ölçülen hava kirliliği verilerine göre, hava kirliliği oranı en fazla olan ilçe Kartal oldu. Kartal, yoğun sanayi tesislerinin bulunduğu, trafik akışının yoğun olduğu bir bölge olarak, partikül madde oranının yüksek olduğu yerlerden biridir. Ayrıca, bölgedeki binaların ısınma ihtiyacının büyük kısmı kömür gibi kirletici yakıtlarla karşılanmaktadır. Bu da havada ince parçacıklı maddelerin (PM2.5) oranını artırarak, hava kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Sanayi tesislerinden çıkan dumanlar ve araçların egzoz gazları, Kartal’daki hava kirliliğinin başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
Kartal’ı takip eden ilçeler arasında Esenyurt, Mecidiyeköy ve Yenibosna bulunuyor. Özellikle Esenyurt, İstanbul’un hızla büyüyen ilçelerinden biridir ve bu hızlı büyüme, beraberinde trafik yoğunluğunu artırarak, hava kalitesini olumsuz etkileyen bir faktör oluşturuyor. Mecidiyeköy, iş merkezlerinin yoğun olduğu bir bölge olarak, yüksek binaların etkisiyle hava akışının zayıf olduğu ve kirleticilerin biriktiği bir alan haline gelmiştir.
Yenibosna ise, özellikle 2022-2023 yılları arasında hava kirliliğinde ciddi bir artış yaşadığı gözlemlenen bir diğer ilçe. Yenibosna’daki hava kirliliği oranı, önceki yıla göre yüzde 69,54 oranında bir artış göstermiştir. Bu, bölgedeki sanayi faaliyetlerinin artışı ve yoğun trafikle doğru orantılıdır. Ayrıca, bölgedeki inşaat faaliyetlerinin de hava kalitesini olumsuz etkilediği düşünülmektedir.
Hava Kirliliği En Az Olan İlçeler: Büyükada, Şile, Kumköy ve Sarıyer
İstanbul'da hava kirliliğinin en az olduğu ilçeler, genellikle doğal alanların ve yeşil alanların bol olduğu yerlerdir. Büyükada, adaların doğa ile iç içe yapısı ve düşük trafik yoğunluğu nedeniyle en temiz hava solunan ilçelerden biridir. Adadaki elektrikli araçlar ve az sayıda motorlu taşıt, hava kirliliği seviyelerini oldukça düşük tutmaktadır.
Şile ise İstanbul’un kuzeydoğusunda yer alan ve ormanlık alanlarıyla ünlü bir ilçedir. Şile’deki düşük trafik yoğunluğu ve doğal çevre, havanın temiz olmasını sağlamaktadır. Kumköy ve Sarıyer, denize yakın olmaları ve yeşil alanlarının fazla olmasıyla da temiz hava oranı yüksek ilçelerdir. Bu ilçelerde, büyük sanayi tesislerinin ve yoğun trafiğin olmaması, hava kalitesini olumlu yönde etkilemektedir.
2023 yılı, İstanbul'da hava kirliliği oranının artış gösterdiği bir yıl oldu. Genel olarak İstanbul'daki 11 hava izleme istasyonunda kirliliğin arttığı, 13 istasyonda ise azaldığı raporlanmıştır. 2022 ile 2023 yıllarındaki hava kirliliği artışı, yüzde 3 civarında bir oranla gözlemlendi. Bu artış, özellikle sanayi bölgelerindeki yoğunluk ve artan motorlu taşıt kullanımı ile ilişkili olabilir. Trafiğin yoğun olduğu bölgelerde hava kirliliği, partikül maddelerin havada birikmesine neden olmaktadır.
Sağlık Üzerindeki Etkiler
İstanbul’da hava kirliliği, solunum yolu hastalıkları, kalp hastalıkları, astım, kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Özellikle Kartal ve Esenyurt gibi hava kirliliği oranlarının yüksek olduğu ilçelerde yaşayanlar, daha fazla sağlık riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Partikül maddeler, akciğerleri doğrudan etkileyerek, uzun vadede akciğer kanseri ve solunum yolu hastalıklarını tetikleyebilir. Çocuklar ve yaşlılar ise bu tür hava kirliliğinden daha fazla etkilenen gruptur.
İstanbul'da hava kalitesini iyileştirmek için trafik kontrolünün arttırılması, yeşil alanların çoğaltılması, sanayi tesislerinin emisyonlarının sıkı şekilde denetlenmesi gibi önlemler hayata geçirilmeli. Ayrıca, yenilikçi enerji çözümleri ve doğalgaz kullanımı gibi sürdürülebilir projelerle kirliliğin azaltılması için adımlar atılabilir.
