Kadınlar Daha Büyük Risk Altında
Ön çapraz bağ (ACL) kopmaları, dizdeki dört ana bağdan biri olan ve dizin sabit kalmasını sağlayan önemli bir yapının yaralanmasıdır. Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Davud Yasmin, bu tür yaralanmaların özellikle yirmili ve otuzlu yaşlardaki sporcularda daha yaygın olduğunu belirtiyor. Ancak, kadın sporcuların, erkek sporculardan 8 kat daha fazla risk taşıdığına dikkat çekiyor. İşte detaylar...
Op. Dr. Yasmin, kadın sporcuların ön çapraz bağ yaralanmalarına erkeklere kıyasla neden daha yatkın olduklarını açıklıyor. Kadınların diz yapısı, hormonel farklılıkları ve kas gücü dengesizlikleri gibi faktörler, bu tür yaralanmaların riskini artırabiliyor. Bu bağların kopması, dizin dönme hareketini kontrol ederken aşırı gerilme ve zorlanma sonucu meydana gelir. Özellikle futbol gibi rekabetçi sporlarda, darbe veya ters hareketler, ön çapraz bağın kopmasına neden olabilir.
Ani Hareketler ve Zedelenmeler
Ön çapraz bağ kopmaları, sadece temaslı sporlar veya darbelere bağlı meydana gelmez. Op. Dr. Yasmin, ani yön değiştirme, sıçrama sonrası dize kontrolsüz yüklenme veya trafik kazaları gibi durumların da bu tür zedelenmelere yol açabileceğini vurguluyor. Ayrıca, ayak sabit dururken yapılan ani dönme hareketleri ve yüksekten düşme gibi kazalar da ön çapraz bağın kopmasına neden olabilmektedir.
Ön çapraz bağ kopmalarının belirtileri, genellikle hızla şişme, uyuşma ve boşa basma hissi, şiddetli ağrı ve hareket kaybı gibi durumlarla kendini gösterir. Op. Dr. Yasmin, fiziksel aktivite esnasında dizden gelen seslerin ve hareket zorluğunun da dikkate alınması gerektiğini belirtiyor. Eğer bu belirtiler gözlemlenirse, derhal bir uzmana başvurulması gerektiği vurgulanıyor.
İyileşme Süreci: Spora Dönüş 6 Ayı Bulabilir
Ön çapraz bağ yaralanmalarında iyileşme süreci, uygulanan tedavi yöntemine ve yaralanmanın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Op. Dr. Yasmin, genellikle 3 aylık bir tedavi süreci olduğunu ancak bağların yeniden yapılanmasının zaman alacağı için, spora dönüşün 6 aya kadar uzayabileceğini belirtiyor.
Ön çapraz bağ yaralanmalarında tedavi yaklaşımı, hastanın yaşına ve yaşam tarzına göre değişiklik gösterebilmektedir. Genç ve aktif bireylerde genellikle cerrahi tedavi uygulanırken, ileri yaştaki ve düşük aktivite seviyesine sahip kişilerde, cerrahi müdahale gerekmeyebilir. Özellikle çocuklarda meydana gelen ACL kopmalarında, ileri dönemlerde kalıcı diz hasarları oluşmaması için günümüzdeki gelişmiş cerrahi yöntemlerle tedavi uygulanabiliyor.
