Sosyal medya ve narsisizm: Dijital dünyada yansıyan benlik
Psikolog Ayla Şimşek, TV9 İzmir'de yayınlanan Terapistiniz programında narsisizmi ele aldı. Konuklar Psikolog Umut Özmerdinoğlu ve İmgesu Korkmaz ile yapılan programda, narsisizm, sosyal medyanın etkisiyle nasıl daha görünür hale geldiği üzerine derinlemesine bir tartışma yapıldı.
Narsisizm, Yunan mitolojisinde Narkissos'un göletteki yansımasına aşık olması ve nihayetinde boğulmasıyla simgelenir. Bu trajik hikaye, narsisizmin temel tanımını ortaya koyar: kişinin kendine aşırı hayranlık duyması. Psikanalist Sigmund Freud, narsisizmin kökeninin çocukluk dönemine dayandığını, duygusal gelişim sırasında bu eğilimlerin tetiklenebileceğini öne sürmüştür.
Sosyal Medya: Dijital Narsisizm Üretim Merkezi
Bugün, sosyal medya platformları gibi Instagram ve TikTok, narsisizmi tetikleyen önemli bir mecra haline gelmiştir. İnsanlar, hayatlarının yalnızca en güzel ve kusursuz anlarını sergileyerek, sahte bir kimlik yaratıyorlar. Fotoğraflar filtrelerle mükemmelleştirilip, başarı hikayeleri paylaşılarak beğeni ve yorumlarla pekiştirilir. Bu durum, kişilerin değerlerini sadece aldıkları beğenilerle ölçmelerine yol açar ve onları gerçek dünyadan uzaklaştırır.
Narsisizm sıklıkla yanlış anlaşılır. Özgüven sahibi olmak ile narsist olmak arasındaki farkı ayırt etmek önemlidir. Özgüven, kişinin kendini olduğu gibi kabul etmesi ve başkalarını küçümsemeden kendisini sevmesiyle ilgilidir. Ancak narsisizmde sürekli onay ihtiyacı, empati eksikliği ve manipülasyon eğilimleri daha belirgindir. Ayrıca, narsistlerin duygusal bağ kurmadığı düşünülse de aslında bu bağları kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirdikleri ifade edilir.
Her Narsist Aynı Değil: Beş Farklı Türü
1. Aşikar Narsisizm: Sürekli ilgi ve onay bekler, kendini hayatın merkezine koyar.
2. Gizli Narsisizm: Dışa dönük değildir ancak içsel olarak büyük bir beğenilme ihtiyacı taşır.
3. Grandiyöz Narsisizm: Kendini özel ve üstün görür, büyüklenmeci tavır içindedir.
4. Mağdur Narsisizm: Sürekli bir kurban psikolojisindedir, başkalarının onu hak etmediğine inanır.
5. Somatik Narsisizm: Fiziksel görünümüne aşırı takıntılıdır, dışarıdan gelen takdirle beslenir.
Narsisizm Nasıl Yönetilir?
1. Farkındalık Kazanın: Davranışlarınızı gözlemleyin, aşırı onay ihtiyacınızı sorgulayın.
2. Empati Yeteneğinizi Geliştirin: Başkalarının duygularını anlamaya çalışın.
3. Özsaygınızı Kendi İçinizde İnşa Edin: Başkalarının onayına ihtiyaç duymadan kendinizi değerli hissedin.
4. Profesyonel Destek Alın: Psikoterapi, narsistik eğilimleri yönetmek için önemli bir araçtır.
5. Eleştirilere Açık Olun: Her eleştiri kişisel değildir. Geri bildirimleri kendinizi geliştirmek için kullanın.
Sosyal medya çağında narsisizm, günümüzün en büyük psikolojik sorunlarından biridir. Ancak farkındalık ve doğru yaklaşım ile sağlıklı bir benlik algısı geliştirmek mümkündür. Gerçek değer, beğeni sayılarında değil, insanın kendini olduğu gibi kabul edebilmesinde yatar.
