Türkiye'de tüp bebek tedavisine erişimde adalet var mı?
Türkiye'de tüp bebek tedavisine erişimde ciddi eşitsizlikler bulunuyor. Hem maddi zorluklar hem de devletin sınırlı desteği, birçok çiftin çocuk sahibi olma umudunun önünde engel oluşturuyor. Çiftlerin tüp bebek tedavisine erişimini kolaylaştıracak düzenlemeler ve devlet desteğiyle daha adil bir erişim sağlanması gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanıyor.
Türkiye’de infertilite (kısırlık) sorunu yaşayan çiftler, tüp bebek tedavisine erişimde ciddi ekonomik ve sistemsel zorluklarla karşılaşıyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), kısırlık tedavisinin her kesimden insan için erişilebilir olması gerektiğini vurgularken, Türkiye’de bu tedaviye ulaşmak her çift için mümkün olmuyor. Tüp bebek tedavisi, özel sektörde 150-180 bin TL arasında değişen fiyatlarla sunuluyor, bu da birçok ailenin bu tedaviye erişimini sınırlıyor.
SGK, tüp bebek tedavisinde belirli şartlarla kısmi bir ödeme yapıyor. Kadının 40 yaşını geçmemesi, çiftin en az 3 yıl evli olması ve tedaviye başvuranların en az 5 yıl SGK’lı olması gibi şartlar bulunuyor. SGK, tedavi ücretlerinde belirli bir katkı payı alırken, bazı sosyal gruplar (gaziler, harp malulleri gibi) katkı payından muaf tutuluyor. Ancak, bu destekler her çiftin ihtiyacını karşılamıyor. SGK'nın katkı payı, kullanılan ilaçlara bağlı olarak 10-12 bin TL arasında değişebiliyor, bu da aileler için büyük bir yük oluşturuyor.
Maddi Zorluklar ve Alternatif Çözümler
Çiftler, tüp bebek tedavisinin maliyetini karşılamak için genellikle kredi çekiyor. Ancak tedavi bir kez başarısız olduğunda, yeniden denemek için tekrar borçlanmak zorunda kalıyorlar. Maddi imkansızlıklar nedeniyle bazı aileler, kaymakamlıklardan muhtaçlık belgesi alarak katkı payından muaf tutuluyor, ancak bu destek çok sınırlı kalıyor. Türkiye İnfertilite Vakfı (TİVAK), bazı maddi zorluklar yaşayan hastalar için ücretsiz tüp bebek tedavisi sunuyor, ancak başvuranların çok azı bu desteğe ulaşabiliyor.
40 Yaş Sınırı ve Diğer Şartlar
SGK’nın 40 yaşındaki kadınlara tüp bebek tedavisi desteği sağlamamasının nedeni, 40 yaş sonrasında gebe kalma şansının ciddi oranda düşmesidir. Ancak bazı uzmanlar, 40 yaş ve üzerindeki hastaların tedaviye ihtiyaç duymalarının sosyal ve biyolojik faktörlerle daha karmaşık hale geldiğini belirtiyor. Ayrıca, evli kalma süresi ve diğer koşullar, tedaviye başvuran çiftlerin tüp bebek tedavisi alıp almayacağını belirleyen bir engel oluşturuyor.
